Nokia Legend never die - R.I.P forever

TÓM TẮT VỀ SỰ THẤT BẠI CỦA ĐẾ CHẾ NOKIA 1.LỊCH SỬ HÌNH THÀNH NOKIA. Người sáng lập Knut Fredrik Idestam (28 tháng 10 năm 1838 – 8 tháng 4 năm 1916) tại Helsinki- Phần Lan. Ông có bằng thạc sĩ kỹ sư khai thác mỏ, ông nhận học bổng của chính phủ Phần Lan để tiếp tục nghiên cứu các kim loại cơ bản ở Đức tại trường mỏ Bergakademie (Freberg, Saxony). Trong chuyến đi về từ Freigerg ông đã thăm một nhà máy xay xát, từ đây ông chuyển sang sản xuất giấy. Ông nhìn thấy sự thiếu hụt của giẻ rách làm nguyên liệu thô khi không có cách nào tăng nguồn cung, trong khi đó các cánh rừng không giới hạn ở Phần Lan sẽ đáp ứng được, ông cũng nhận ra những con thác, ghềnh có thể cung cấp năng lượng cho các nhà máy. Chính vì lý do này ông tin chắc vào quyết định của mình. Ngày 12 tháng 5 năm 1865 ông được Thượng viện cho phép sử dụng các máy đo Voelter, đây cũng là ngày mà công ty Nokia ra đời. Tên Nokia xuất phát từ một cộng đồng ở sông Emakoski phía nam Phần Lan, do nhu cầu sử dụng cao năm 1871 Fredrik cùng Leo Mechein (bạn thân và là người rất nổi tiếng lúc bấy giờ) chuyển các hoạt động sang thị trấn Phần Lan và đổi tên công ty là Nokia Ltd. Công ty của ông trở thành công ty giấy lớn nhất Phần Lan và xuất khẩu sang châu Âu. Để có được thành quả này ông đã tận dụng tốt các điểm sau : - Vị trí : xây dựng nhà máy gần con sông, dùng nước để xử lý nhiều hoạt động của máy móc. - Nhìn thấy phần nguyên liệu giẻ thiếu hụt và nguyên liệu gỗ sẵn có là những cánh rừng trải dài của Phần Lan. - Nhìn thấy nhu cầu của thị trường là không thể cung cấp đủ. - Và điều cuối cùng là quan điểm : Lợi ích chung cần đòi hỏi chấm dứt cạnh tranh xuất khẩu. Năm 1896 ông nghỉ hưu, con rể của ông là Gustaf Fogelholm quản lý chung và Leo Mechelin là chủ tịch hội đồng quản trị, sau Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc năm 1920 Nokia Ltd. Tiếp tục phát triển thành nhà sản xuất giấy hàng đầu châu Âu. Lần lượt các công ty cao su, cao su thô, công ty cáp và Telegraph Phần Lan đã gia nhập Nokia, chính vì vậy Nokia trở thành công ty kinh doanh, sản xuất rất nhiều mặt hàng lúc bấy giờ. Năm 1950 CEO Bjorn Westerlund đánh giá thị trường giấy sẽ bão hòa, trong khi đó các thiết bị điện tử sẽ là hướng đi mới của Nokia, chính vì vậy Nokia đã hợp tác với Salora để phát triển điện thoại di động. Đầu năm 1981 Nokia tung ra một sản phẩm được gọi là Nordic Mobile Telephony (NMT) được hiểu là mạng di động đầu tiên trên thế giới, thương vụ đầu tiên được giới thiệu tại Saudi Arabia (Ả-Rập) với 1200 người dùng, sau đó tới Thụy Điển, Na-Uy, Phần Lan. Sau đó năm 1998 Nokia tập trung vào công nghệ GSM điều này đã làm cho công ty trở thành công ty dẫn đầu trên thế giới về điện thoại di động. 2.NHỮNG THÀNH CÔNG LỚN. Từ năm 1998- 2007 Nokia đã đóng góp ¼ GDP cho sự phát triển của Phần Lan, chiếm 50% thị trường điện thoại toàn cầu, để có được thành công lớn như này Nokia đã có những hướng đi rất đúng lúc bấy giờ đó là : - 30 năm sau khi chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc (1918) tình hình kinh tế châu Âu đang trên con đường phát triển (có thể tương đương với việc phát triển điện thoại ở Việt Nam vào đầu những năm 2005 vì năm 1993 những chiếc điện thoại đầu tiên gồm 71 chiếc về Việt Nam được sử dụng mạng di động của Mobiphone, năm 2004 Viettel chính thức ra đời, nghĩa là một năm sau đó). Nhận thấy nhu cầu liên lạc rất quan trọng nên Nokia nhanh chóng phát triển với tốc độ toàn cầu. Đó chính là nhu cầu thị trường. - Nếu lấy mức thu nhập của Hà Lan năm 2000 là 41286 euro/năm tương đương xấp xỉ 115 euro/ngày hay 39 USD/ngày của Mexico (năm 2000). Thì với các series khác nhau như Nokia 1100 (phiên bản phổ thông) có giá 1499Rs=22,9 USD thì việc sử dụng một chiếc điện thoại Nokia là điều dễ dàng và phổ biến. Đó chính là mức giá sản phẩm phù hợp với thu nhập của người dùng. - Có tới khoảng 300 phiên bản khác nhau tính từ khi ra đời cho tới khi hệ điều hành Symbian ngừng hoạt động, điều này cho thấy Nokia đã đánh vào từng ngóc ngách nhu cầu sử dụng, tầng lớp độ tuổi và thu nhập của người dân. Từ những nhu cầu cơ bản nhất là : nghe, gọi, tính toán cơ bản, báo thức, tới chơi game hay chụp ảnh. Đó chính là bán hàng phù hợp với nhu cầu sử dụng, sở thích. - Nhóm “The five” gồm năm thành viên Jorma Ollila, Olli-Pekka Kallasvuo, Pekka Ala-Pietilä, Matti Alahuhta và Sari Baldauf, họ đều là những người tham gia Nokia từ khi còn trẻ, có quyền lực và có cùng mục đích phát triển Nokia. Đó chính là làm việc teamwork hiệu quả và thông minh.

3. NGUYÊN NHÂN CỦA SỰ SỤT ĐỔ ĐẾ CHẾ NOKIA. Nói về nguyên nhân sụt đổ của Nokia rất nhiều nguồn tài liệu ghi rằng :”Nokia đã không chú trọng tới phần mềm, chỉ tập trung cốt lõi phần cứng, hệ điều hành Symbian đã lỗi thời, các nghiên cứu sử dụng màn hình cảm ứng cho thấy tính bền vững không cao, chi phí lớn, Nokia đã ngủ quên trong chiến thắng” khi coi thường Iphone 2G đầu tiên ra đời có mức giá 500USD (sau đó giảm xuống 200USD do các thỏa thuận) nhưng đó chỉ là một nguyên nhân nhỏ. Nguyên nhân chính là nhóm “The five” tan rã, các thành viên dần dần rời đi khi mà người đầu tiên là Jorma Ollila, một phần của lý do là ông đã từng hứa với vợ mình là nhiệm kỳ sẽ không quá 12 năm trên thực tế nó đã hơn một năm, lý do chính là tầm nhìn trong tương của ông cho thấy cần chú trọng vào mảng phần mềm nhưng bị từ chối. Thứ hai Pekka Ala-Pietilä là người có bằng Khoa Học- Kinh tế đại học Helsinki ứng cử viên tốt nhất kế nhiệm Jorma Ollila, ông là giám đốc điều hành từ 1999-2005 và từ chức vào ngày 1 tháng 2 năm 2006 vì lý do theo đuổi mục đích cá nhân là khai thác nguồn lợi quảng cáo từ điện thoại di động, ông đã thành lập công ty. Người thứ ba Olli-Pekka Kallasvuo là người có bằng thạc sĩ luật với thế mạnh là tư vấn pháp lý, tài chính và quản lý mảng kinh doanh, ông cũng thừa nhận mình không đủ khả năng để chèo lái người khổng lồ Nokia và kết quả là Nokia đã bị giảm thị phần trong nhiệm kỳ của ông từ 48% xuống 31%, ông cũng là người còn lại cuối cùng của nhóm “The five” sau khi tất cả các thành viên rời bỏ. Người thứ tư Matti Juhani Alahuhta có bằng thạc sĩ tại Tech và một số bằng khác, ông tới Nokia với tư cách là kỹ sư nghiên cứu 1975, năm 2004 ông được bổ nhiệm làm Giám đốc Chiến lược của Nokia, ông rời Nokia vào cuối tháng 11 năm 2004 để trở thành người đứng đầu Kone, chuyên sản xuất thang máy và thang cuốn của Phần Lan. Người cuối cùng là Sari Baldauf tốt nghiệp thạc sĩ kinh tế tại Helsinki, năm 1994 cô được bầu chọn vào ban điều hành của công ty, cô từ chức vào ngày 3 tháng 2 năm 2004 vì lý do cá nhân. Lý do có thể được cho là vào năm 1996 sau nhiều lần thảo luận về xin nghỉ phép dài hạn (nghỉ phép ½ năm hoặc 1 năm) cô đã đi thăm các nền văn hóa châu Á mà cô tôn trọng và có đam mê với chúng. Trở lại làm việc và giữ chức vụ Giám đốc Nokia Nerworks, điều này đã trở thành một gánh nặng với cô. Chiếc bẫy trong các sản phẩm của Nokia cũng là một con dao hai lưỡi khi hệ điều hành Symbian độc quyền, nó giúp người dùng Nokia chỉ có thể trải nghiệp hệ điều hành này trên Nokia. Một hệ điều hành đơn giản dễ sử dụng khi phát triển tới một mức độ nhất định sẽ biến thành một dạng khác, giống như sâu bướm khi ăn tới một mức độ nhất định sẽ biến đổi thành bướm. Bạn không thể thêm nhiều thứ vào một thứ đơn giản mà vẫn làm cho nó đơn giản như trước. Symbian đã bóp nghẹt chính Nokia. Khi bạn đã là “vua” bạn sẽ không còn những thôi thúc thay đổi bản thân để trở nên tốt hơn và đó chính là Symbian độc quyền. Một nguyên nhân nữa là sau khi được bổ nhiệm vào năm 2010 Stephen Elop người được cho là Trojan horse của Microsoft bởi lý do vào năm 1996 Nokia đã tung ra chiếc điện thoại Communicator 9000 được cho là chiếc điện thoại thông minh đầu tiên trên thế giới. Nhưng 3 năm sau đó năm 1999 khi Bill Gates cũng công bố sáng kiến tìm ra điện thoại thông minh đầu tiên trên thế giới, điều này đã trở nên lộn xộn. Nhưng thực sự vấn đề phần lớn nằm ở khả năng quản lý yếu kém của Stephen Elop khi những tài liệu thống kê ghi lại rằng ông đã từng làm việc tại nhiều vị trí nhiều công ty như Adobe, Microsoft và có nhiều phát triển tốt cho tới khi đảm nhiệm CEO của Nokia vào tháng 9 năm 2010. Bằng việc tái cấu trúc Nokia ông đã sa thải khoảng 11000 nhân viên (năm 2011) và 10000 nhân viên (2012). Chiếc điện thoại thông minh đầu tiên sau khi ông làm CEO là Nokia Lumia 800 chạy hệ điều hành Window phone chỉ khác duy nhất nút nguồn so với Nokia N95 chạy hệ điều hành MeeGo đầu tiên. Thị phần và doanh thu của Nokia đã giảm mạnh kỷ lục tới mức phải bán lại cho Microsoft vào tháng 5 năm 2013 với thời hạn 10 năm. Sau đó khả năng quản lý yếu kém của ông còn được thể hiện ở Microsoft khi ông bị sa thải 1 năm sau đó vào ngày 17 tháng 6 năm 2015, điều đó chứng tỏ ông không phải một Trojan của Microsoft mà không đủ sức để chèo lái con thuyền Nokia. Nguyên nhân khủng hoảng và đi xuống trầm trọng của ông có thể được bắt nguồn từ việc bị chỉ trích nặng nề sau khi sa thải nhân viên Nokia và ly dị vợ vào năm 2013 sau 26 năm chung sống.

4. NHỮNG NHẬN XÉT CÁ NHÂN VÀ BÀI HỌC RÚT RA TỪ NOKIA. Theo những nhìn nhận cá nhân, nguyên nhân mà Nokia sụt đổ nằm ở nhóm “The five” khi nhóm này có điểm mạnh và điểm mạnh này cũng chính là điểm yếu nhất của họ : - 5 người chèo lái con thuyền Nokia từ khi còn trẻ, họ có chung một mục đích, chung lý tưởng và làm việc bổ trợ cho những khía cạnh của nhau. Họ có trình độ chuyên môn, khả năng lãnh đạo thực sự tuyệt vời vào lúc bấy giờ. - Chính những điểm mạnh này cũng là những điểm yếu khi cả 5 người không có ai thực sự là một chuyên gia phần mềm, họ đều theo học kinh tế, pháp luật, quản lý nghiên cứu thị trường và phần cứng, chính vì sự gắn kết chặt chẽ này, rất khó để có thể đưa một người mới, một chuyên gia phần mềm tầm cỡ vào nhóm “The five”. Chúng ta đều biết mọi kiến thức phải được làm mới liên tục vì mọi thứ chúng ta biết ngày hôm nay sẽ trở nên lỗi thời sau 10 năm và Nokia đã chứng minh điều đó. Yếu tố thị trường: Khi mà mức thu nhập người dân tăng lên điều đó cũng đồng nghĩa với việc cần thiết có những chiến lược tăng giá trị sản phẩm, cải thiện, đổi mới sản phẩm và tăng giá bán nhưng khi đó Nokia đã nhận định màn hình cảm ứng chưa đạt yêu cầu về độ bền, với mức giá cao không thích hợp người dùng và chỉ tập trung vào phần cứng. Những tác động lớn từ thế giới công nghệ khi sự ra đời của Facebook đã không được đánh giá đúng tầm ảnh hưởng. Mạng xã hội này ra đời vào năm 2004, chỉ một năm sau đó nghĩa là vào năm 2005 Facebook có 6 triệu người dùng. Nếu luôn đặt các câu hỏi về mọi thứ phát triển xung quanh ta có ảnh hưởng thế nào đến chúng ta, chắc chắn khi ấy Nokia sẽ thấy được nhu cầu sử dụng internet là rất cần thiết. Người dẫn đầu: Một thuyền trưởng nhiều kinh nghiệm là chưa đủ mà phải luôn không ngừng đổi mới và hiểu thị trường. Từ nhiệm kỳ của Kallasvuo Nokia đã có những khủng hoảng đáng kể vì ông không đủ khả năng chèo lái con thuyền Nokia quá lớn. Tiếp tới là Stephen Elop, theo một số nguồn tin, ông không phải là người lựa chọn tối ưu mà chính Tim Cook mới là lựa chọn đầu tiên nhưng vì một số lý do ông đã không tới. Một người đứng đầu có tầm ảnh hưởng sâu rộng là người am hiểu và không ngừng trau dồi kiến thức chuyên ngành và con người. Yếu tố cuối cùng đó chính là sản phẩm phải luôn được đổi mới để phù hợp với từng thời kỳ. Tóm tắt được thực hiện bởi Leoart193 Gmail ketnoilife@gmail.com Phone : 0937175246